Een trauma, het omvat je leven, je gezin, je werk, je familie, niet alleen de getraumatiseerde is lijdend voorwerp.
In mijn vorige blog (interesse, lees hem hier) schreef ik over de veranderingen rondom de diagnose PTSS (Post Traumatische Stress Stoornis), hoe het is om een trauma te hebben en hoe je hiermee kunt omgaan, of behandeling kunt ondergaan. Deze blog zal zich meer richten op wat een trauma, of het hebben van een diagnose hieromtrent, voor gevolgen heeft en niet alleen voor de getraumatiseerde zelf.
Er is voldoende wetenschappelijk onderbouwd dat trauma’s goed en juist behandeld kunnen worden. Bijvoorbeeld middels EMDR en CGt (Cognitieve Gedragstherapie). Echter niet iedereen heeft hier baat bij, en gemiddeld 60% knapt op van de therapie. Daarnaast is het drop-out percentage ook vrij hoog, vanwege de zwaarte van de therapie, zo’n 18% stopt voortijdig (www.vgct.nl). Echter juist dit intensiveren en verzwaren van de therapie blijkt voor mensen met PTSS (die al bijna alles hebben geprobeerd) te helpen. Kortdurende intensieve therapie zoals bijvoorbeeld enkele dagen intern en dan meerdere EMDR sessies op een dag is de toekomst, zo’n 71% had baat bij de therapie.
Maar zoals ik al in de aanhef omschreef, is het nog niet zo vanzelfsprekend dat iemand bij trauma hulp zoekt. Hiervoor zijn iemand vaak al meerdere ernstige situaties overkomen, zoals binnen de familie, het gezin of op de werkvloer. Want niet alleen de getraumatiseerde lijdt, het hele systeem eromheen staat onder druk of loopt zogezegd ‘op eieren’. Maar er hoeft zich niet alleen een escalerende situatie voor te doen, zo kan iemand met- of herstellende van- een trauma onverwacht reageren op bepaalde situaties. Iedereen vervult namelijk meerdere rollen in zijn leven. Bijvoorbeeld partner, ouder, collega, vriend(in), etc. Het vervullen van zo’n rol en het verwerken of meedragen van een trauma, is erg lastig. Zo kun je bijvoorbeeld je in je eigen vertrouwde omgeving volledig op je gemak voelen, zeg maar weer ‘veilig’ voelen in je rol, maar dan ineens komt je zoon/ dochter thuis met een vriend/ vriendinnetje en deze triggert allerlei (onverwerkte) traumata. BOEM. Je schiet uit je slof of komt in een herbeleving terecht en je kind begrijpt er helemaal niets van. Dit soort situaties kunnen namelijk zelfs optreden jaren na het meemaken van een traumatische gebeurtenis.
Naast het omgaan met rolwisselingen binnen (gezins-)relaties en vertrouwde/ veilige omgevingen, is het voor een getraumatiseerd persoon ook heel moeilijk om met veranderingen om te gaan. Zoals bijvoorbeeld gezinsuitbreiding, scheidingen, overlijdens of levensfasen (bijv. puberteit) van gezinsleden. Zoals binnen elke relatie of situatie waar communicatie onderdeel van is, betreft het namelijk actie-reactie. En voor getraumatiseerde mensen is de reactie vaak onvoorspelbaar, triggerend en intens. Scheefgroei ontstaat binnen het gezinsverband of de relatie, en de omgeving of anderen lopen algauw op hun tenen.
Daarom is het ook zo belangrijk dat niet alleen de getraumatiseerde, maar ook het gehele systeem wordt betrokken bij de therapie. Zoals het leren omgaan met deze triggers en handvatten krijgen in de communicatie. Het gezin, de partner en de eventuele kinderen lijden ook. Dealen met een getraumatiseerd persoon is een ware energievreter. Met name kinderen kunnen (ernstig) lijden ten gevolge van getraumatiseerde ouders. Ze worden angstiger, alerter en er ontstaan breuken in de hechting. Dit komt omdat kinderen vaak zeer nauwlettend hun ouder in de gaten houden en hun gedrag kopiëren. Ze zien bijv. hun ouder heel gespannen over straat lopen en worden dan automatisch ook alerter of gaan dit ook als gevaar zien. Aan de andere kant kunnen getraumatiseerde ouders de kinderen ook weer negeren omdat ze te veel aan hun hoofd hebben, of juist niet voldoende sensitief reageren op bepaald gedrag. Dit brengt de hechting in het gedrang.
Voor behandelaren is het vaak lastig in te schatten hoe de thuis- en/of werk situatie er voor staat. Vaak komt behandeling voor het systeem of de werkvloer dan ook te laat op gang, er is dan al scheefgroei ontstaan. Naast dat behandelaren dus sensitief en alert dienen te zijn op signalen bij de cliënt, dienen ze ook uitgebreid stil te staan bij de betrokken systemen. Merk Hoe Sterk of mijn eigen praktijk, richten zich op het herstellen van het contact en de interactie binnen deze systemen. Er wordt hulp geboden aan partners, kinderen, collega’s en managers. Geduld is hierbij heel belangrijk en het aanbieden van enkel informatie kan al veel positieve veranderingen teweeg brengen.
Ben je geïnteresseerd in een kennismakingsgesprek, neem dan vrijblijvend contact op met mij of een van de contactpersonen van Merk Hoe Sterk.
Liefs,
Michelle
Drs. M.J.G. (Michelle) Coenen
Psycholoog NIP
